Kara Atena - Martin Bernal
Prof. Dr. Emrah Safa Gürkan 12 Ekim 2024 tarihli twitinde Martin Bernal'in Black Athena isimli kitabını değerlendirdi.
Antik Yunan'ın Mısır ve Fenikelilerce kurulduğunu,
— Emrah Safa Gürkan (@jeandpardaillan) October 12, 2024
ama 18. yy'da Batı düşüncesindeki bazı takıntılar yüzünden eski Yunan'ın bir anda Hint-Avrupalı yapıldığını söyleyen provokatif bir kitap.
Kitabın iddiaları itibar görmedi ama bu tip "imkansız argümanlar" savunan kitaplar… pic.twitter.com/ImFbYfUGN4
Kitabın ortaya attığı argümanların imkansız olduğunu dile getirdikten sonra alanında "provokatif bir kitap" olacağını belirtiyor. Bunu da okumasının zevkli olmasının yanında iki madde ile gerekçelendiriyor:
- bir teori oluşturmak için kullanabilecek metotların ne kadar ince olabileceğini
- bir uzmanın uzmanlığını bilgi saptırmada ne kadar iyi kullanabileceğini göstermesi açısından önemli
Kitap ile ilgili diğer bir değerlendirme, gazeteci Paul Vitella'nin New York Times'da Bernal'in vefatı üzerine yazdığı yazıda yer alıyor. Yazının Nesli Türk tarafından Türkçe'ye çevirisini Eleştirel Kültür Dergi'de bulabilirsiniz. Vitella, Bernal'in 19. yüzyıldaki milliyetçilik akımının etkisiyle Mısırlıları ve Fenikelileri tarih dışı bırakıldığını ve tersten tarih formülünü kullanarak "Klasik Yunan edebiyatı, mitoloji, arkeoloji, dilbilim, sosyoloji, fikirler tarihi ve eski İbranice metinler arasında gezindi"ğini ifade ediyor.
Bir eleştirmen, Bay Bernal’ın tezini “tamamlanmamış okumalardan kaynaklanan bir kafa karışıklığının” kanıtı olarak gösterip alaya aldı. Bazıları daha uzlaşmacıydı. İngiliz Mısır uzmanı J. Ray, “Bay Bernal ile aynı fikirde olmak mümkün olmayabilir, ancak kendisi ile zaman geçirmemek bir kayıp olur,” diye yazdı.
Kitabın 01.09.2024 tarihli baskısına Özcan Buze çevirisiyle Ketebe Yayınları'ndan ulaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder